استاد علی دوانی:
مرحوم آيت اللّه سيّد محمدكاظم يزدى در 14 صفر سال 1321 قمرى، پنج سال قبل از تأسيس حكومت مشروطه، نامه‌ای به آقا سيّد حسين صدر قمى، شاگرد ميرزاى شيرازى و مشاور مخصوص مرحوم حاج شيخ فضل اللّه نورى نوشته و از او خواسته است وى را از غائله‌اى كه پديد آمده، آگاه سازد تا تكليف خود را بداند.
اين نامه بسيار پر ارزش است. من از برادرمان آقاى ابوالحسنى (منذر) خواهش كردم روى آن كار كند و اعلام نمايد كه چگونه آيت اللّه يزدى پنج سال قبل از تأسيس مشروطه خطرهاى آن را پيش‌بينى كرده است؟!
اين نامه را در جلد اول نهضت روحانيون ايران» آورده‌ام. در اين جا چند جمله آن را مى‌خوانم، و توجه اهل نظر را به آن جلب مى‌كنم:

نامه مفصل است. پيداست كه آقا سيّدحسين هم كل مطالب را كه بعدها در لوايح حاج شيخ فضل اللّه درج شده، به آن مرجع دل سوز به حال اسلام و مسلمانان اطلاع داده است و همان هم موجب شد كه آيت اللّه سيّد محمّدكاظم يزدى در ماجراى مشروطه، روشى احتياط آميز داشته باشد و مانند سه مرجع ديگر (آيت اللّه آخوند خراسانى، آيت اللّه حاج ميرزا حسين تهرانى و آيت اللّه حاج شيخ عبداللّه مازندرانى) طرفدار مشروطۀ كذايى نباشد؛ بلكه خود را از آن ورطه كنار بكشد.
اين كه مشهور است سيّد كاظم يزدى مخالف مشروطه بوده، از همين جا سرچشمه گرفته؛ زيرا او پنج سال قبل از واقعه، دچار تشويش مى‌شود كه مبادا كارگردان واقعى، بيگانگان و ايادى داخلى آن‌ها باشد. كه اين چنين نيز بود و آن شد كه نمى‌بايست بشود.

...عكس‌العمل مرحوم آقا سيد محمد كاظم يزدی تفاوت داشت. ايشان قبل از اينكه واقعه مشروطه پيش بيايد نامه‏‌ای به آقا سيد حسين قمی، مشاور مخصوص حاج شيخ فضل الله نوری، نوشته است كه اصل اين نامه با امضای آقا سيد كاظم يزدی بدست بنده رسيده و بنده در اين ويژه‌‏نامه‏‌ای كه در رسالت برای حاج شيخ فضل الله منتشر شد، عين آن نامه را آوردم. در اين نامه آقا سيد محمد كاظم يزدی سفارش می‏‌كند كه بررسی كنيد اين واقعه‏‌ای كه در ايران سر و صدا راه انداخته چيست و به من خبر بدهيد. ترس من از اين است كه سرنخ كار به دست خارجی‌ها باشد و همان طور كه شبه قاره هند را انگليسی‌ها بلعيدند و بردند، اين ممكلت اسلامی و شيعه را هم از اين راه ببرند. آقا سيد حسين قمی چون مرد بزرگی بود و او هم از شاگردان ميرزای شيرازی و مشاور مخصوص حاج شيخ فضل الله نوری بود، خبر داد كه بله سرنخ بدست منورالفكرها و روشنفكران و هشتاد روزنامه است كه هر روز يک چيزهايی می‌‏نويسند. اين مسأله موجب شد كه آقا سيد كاظم يزدی از اول كوتاه آمد، ولی آقايون مراجع ثلاثه را رها نمی‌‏كردند، مرتب می‌‏آمدند و از شيخ نوری شكايت می‌كردند. حاج شيخ فضل الله می‌‏گفت اگر قانون مشروطه برقرار شد و اسم اسلام و تشيع در آن نيامد، كار بسيار مشكل می‌شود.