یک توضیح
نخستین نگارش این فهرست در تیرماه 85 فراهم آمد. اکنون چرخ روزگار گشته است و نسخه کاملتری در حال تدوین است. فهرست ذیل را علی العجالة پیش نویش نسخه دوم بدانید.
الف) کتابها:
1. An introduction to Shiit law :a bibliographical study/ London : Ithaca Press,1984,258 p
ترجمه:
مقدمهای بر فقه شیعه: کلیات و كتابشناسی/ترجمه محمدآصف فكرت،مشهد،آستان قدس رضوی:بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۶۸، ۴۴۷ ص.
2. Crisis and consolidation in the formative period of Shiite Islam: Abul Jafar ibn Qiba al-Razi and his contribution to imamite Shiite thought / Princeton, N.J.: Darwin Press, 1993, 280 p.
ترجمه:
مكتب در فرایند تكامل: نظری بر تطور مبانی فكری تشیع در سه قرن نخستین/ترجمه هاشم ایزدپناه، ویرایش 2، Princeton, N.J. : Darwin Press,، ۱۳۷۴، شش+ ۲۸۶ ص،
ترجمه:
تطور المباني الفكریة للتشیع في القرون الثلاثة الأولی،ترجمة فخری مشكور،مراجعة محمود سلیمان، قم، نور وحی، ۱۴۲۳ق- ۱۳۸۱، ۳۳۴ ص
تطور المباني الفكریة للتشیع في القرون الثلاثة الأولی،ترجمة محمد سلیمان، بیروت،دارالهادی للطباعة والنشر والتوزیع، 2008، ۳۳۴ ص
3. Kharaj in Islamic law / Anchor Press, 1983, 276 p.
4. Tradition and survival: a bibliographical survey of early Shiite literature / Oxford : Oneworld, 2003
ترجمه:
میراث مكتوب شیعه: از سه قرن نخستین هجری/ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم : كتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، 1383
میراث مكتوب شیعه: از سه قرن نخستین هجری(ویرایش دوم)، ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم : كتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، 1386
5. اسناد و احکامی از خاندان افشار ارومی (اسناد و نامههای تاریخی )، [ایران]، [بینا، بیتا]،۲۷+ ۲۹ص.
6. آشنایی با چند نسخه خطی (فهرست نسخه های خطی مدرسه رضویه قم)، قم، چاپخانه مهر، 1355، 448ص،
7. برگی از تاریخ قزوین: تاریخچهای از آستانه شاهزاده حسین و دودمان سادات مرعشی قزوین، قم، كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی، ۱۳۶۱، 434-39 – [208]ص
8. پنج نامه از فتحعلیشاه قاجار به میرزای قمی، [بیجا: بینا، بیتا]، ۳۰ص.
9. تاریخیات[i]: مجموعه مقالات و تحقیقات تاریخی (مجموعه آثار قدیم - 5)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،؟ص، 2008
10. تذکره مشایخ قم (مآخذ تحقیق درباره قم - 1)، نورالدین علی بن حیدر علی منعل قمی، به کوشش حسین مدرسی طباطبائی، قم، 1353 ، 101 ص.
11. تربت پاکان: آثار و بناهای قدیمی محدوده کنونی دارالمؤمنین قم / قم، انجمن آثار ملی، چاپخانه مهر،1355، 2ج
12. جامع التواریخ حسنی: بخش تیموریان پس از تیمور نوشته سالهای ۸۵۵ - ۸۵۷ هجری / تاجالدین حسنبن شهاب یزدی،به کوشش ایرج افشار و حسین مدرسی طباطبائی،پاكستان، مؤسسه تحقیقات علوم آسیای میانه و غربی: دانشگاه كراچی،۲۱۹ ص،
13. خاندان علیصفی، شهریارانی گمنام(ضمیمه مجله بررسیهای تاریخی: سال هشتم، شماره۱)،[ایران]،[بینا، بیتا]،۶۸ص.
14. خاندان فتحان : احول و آثار دانشمندان یکی از خاندانهای علمی قم در قرنهای هفتم تا دهم / قم، چاپخانه حکمت، 1353، 32 ص + 16 ص،
15. ذیل نفثة المصدور[ii](مجموعه آثار قدیم - 2)، نجم الدین ابوالرجاء قمی (اواخر قرن ششم هجری) به کوشش حسین مدرسی طباطبائی، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،324ص، 2007
16. راهنمای جغرافیای تاریخی قم [مجموعه متون و اسناد] / قم، چاپخانه حکمت [بینا]، ۱۳۳۵.
17. رسالة إبلیس إلى إخوانه المناحیس / بیروت : دار المنتخب العربی، 1995. الطبعةالأولی،160 ص
18. روابط ایران با حکومت مستقل نجد/ [ایران]: [بینا، بیتا].۱ج. ۱۲۶ص.
19. زمین در فقه اسلامی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،۱۳۶۲،2ج، ج1: کلیات و اقسام زمین،ج2:نظام مالیاتی
20. سندیات[iii]: مجموعه مقالات در باره اسناد تاریخی (مجموعه آثار قدیم - 3)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،440ص، 2008
21. فرمانهای ترکمانان قراقویونلو و آققویونلو، قم، [بینا] چاپخانه حکمت، ۱۳۵۲،۱۶۶+ ۹۶ص.
22. فهرست نسخههای خطی کتابخانه مدرسه رضویه قم/قم، چاپخانه مهر،1355 ،64+56 ص،فروست:نسخههای خطی کتابخانههای قم شماره 4 ،
23. قاضی احمد قمی (ضمیمه مجله بررسیهای تاریخی: سال دهم ، شماره ۲)،[ایران]، [بینا، بیتا]،۳۸ص.
24. قم در قرن نهم هجری: ۹۰۰ - ۸۰۱، فصلی از كتاب قم در چهارده قرن، قم، چاپخانه حكمت،۱۳۵۰، شانزده + ۳۷۱ ص
25. قمنامه: مجموعه مقالات و متون درباره قم/قم،كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی، ۱۳۶۴، ۴۱۲ص،فروست: انتشارات كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی: فارسی، ش ۳،
26. قمیات[iv]: مجموعه مقالات در باره قم (مجموعه آثار قدیم - 1)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،250ص، 2007
27. كتابشناسی آثار مربوط به قم : مآخذ تحقیق درباره قم، قم، چاپ حكمت، ۱3۵۳، ۲43 ص،
28. کتابیات[v]: مجموعه مقالات در زمینه کتاب شناسی (مجموعه آثار قدیم - 4)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،؟ص، 2009
29. مثالهای صدور صفوی، بررسی کوتاهی درباره یک نوع از اسناد دیوانی دوره صفوی، قم، [بینا] چاپخانه حکمت،۱۳۵۳، ۶۳ص+16ص[تصاویر]
30. مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی، بهکوشش مدرسی طباطبائی،[ایران]، [بینا]، ۱۳۵۲، ۱۶ص.
31. هفت فرمان دیگر از پادشاهان ترکمان، بهکوشش مدرسی طباطبائی،[ایران]،[بینا، بیتا] ،۴۰ص.
ب) مقالات:
1. Early Debates on the Integrity of the Qur'an: A Brief Survey / Studia Islamica, No. 77 (1993) , pp. 5-39
2. Some Recent Analyses of the Concept of majaz in Islamic Jurisprudence/ Journal of the American Oriental Society, Vol. 106, No. 4 (Oct. - Dec., 1986) , pp. 787-791
3. The Shi'i Principles of Jurisprudence/
• Expectation of the Millennium: Shi'ism in History/Seyyed Hossein H. Nasr (Editor), Hamid Dabashi (Editor), Seyyed Vali Reza Nasr (Editor), 1989, 460p., State University of New York Press
4. The legal basis for the validity of the majority opinion in Islamic legislation
Under siege : Islam and democracy : proceedings of a conference held at Columbia University, June 18-19, 1993 / Bulliet, Richard W, [New York] : Middle East Institute, Columbia University, 1994, English
5. The Just Ruler or the Guardian Jurist: An Attempt to Link Two Different Shiite Concepts/ Journal of the American Oriental Society, Vol. 111, No. 3 (Jul. - Sep., 1991) , pp. 549-562
Reviewed Work(s): The Just Ruler (al-sultan al-adil) in Shiite Islam: The Comprehensive Authority of the Jurist in Imamite Jurisprudence by Abdulaziz Abdulhussein Sachedina
6. (الأشعریون) في دائرة المعارف الإسلامیة الشیعیة، ج2، ص8 (بیروت ـ دار التعارف /1968م).
[i] عناوین مقالات این مجموعه عبارت است از: نمونه های نثر و نظم فارسی از دو قرن نخستین هجری، سخنی در باره نقابت سادات و برنامه کار نقیب، منشور نقابت، سیادت از سوی مادر: زمینه های اجتماعی پیدایش یک نظر فقهی، دیوان مظالم، دخانیات فقه: نموداری از مشترکات فرهنگی میان دو سنت فقهی سنی و شیعی، نوادر فقهی خوارج و معتزله، چند نکته در باره موقعیت شیعه در عهد ممالیک، روابط ایران با حکومت مستقل نجد (سالهای 1208 – 1233)
[ii] در سال 1363 کتابی با عنوان تاریخ الورزاء از نجم الدین ابوالرجاء قمی با تصحیح محمدتقی دانشپژوه توسط پژوهشگاه علوم انسانی چاپ شد. این نام، نام واقعی این کتاب نبود، به دلیل آن که در متن نیامده و صرفاً در حاشیه نوشته شده بود. این همین اثری است که اکنون با عنوان ذیل نفثة المصدور چاپ شده است. نسخۀ اصل این کتاب در قاهره بوده و نخسستین بار الن لوثر مقالهای در بارۀ آن در مجله Der Islam نوشت. بعد از آن استفان فربنکس بر اساس این کتاب رساله دکتری خود را نوشت. استاد حسین مدرسی که علاقمند به تحقیقات مربوط به قم بوده و نویسنده هم قمی بوده همان زمان کتاب را تصحیح کرده اما به دلیل رفتن به خارج برای تحصیل آن را به کناری گذاشته است. ایشان در مقدمه اشاره کردهاند که بعدها چاپ مرحوم دانشپژوه درآمد اما به دلیل آن که مربوط به سنین پایانی عمر ایشان بود، کار خوبی از آب در نیامد. اکنون انتشارات زاگرس همان متن سی سال پیش مصحح آقای مدرسی را به دست چاپ سپرده است. عنوان اصلی کتاب ذیل نفثة المصدور است که در مقدمه شرح آن آمده است. دو فایده مهم این اثر یکی در بخش ادبی است که اثری است بسیار مهم با نثری بسیار آراسته و زیبا. اشعار فارسی منحصری هم در این کتاب آمده که برای تاریخ ادبیات فارسی اهمیت ویژه دارد. اما فایده دوم که مهم تری است آن که باید آن را یکی از نگارشهای مهم قرن ششم هجری دانست که به خصوص برای تاریخ منطقه عراق عجم از اصفهان و قم و همدان و ری و ساوه و گلپایگان نهایت اهمیت را دارد. آقای مدرسی مقالهای هم تحت عنوان قم در نفثة المصدور دارد که در مجموعه مقالات قم ایشان با عنوان قمیات چاپ شده است. در آن مقاله فهرستی از رجال سیاسی و رجال ادب قمی را بر اساس همین کتاب آورده است.(رسول جعفریان – سایت کتابخانه تخصصی اسلام و ایران)
[iii] در مقدمه آمده است: دومین مجموعه از مقالات قدیم این بنده ناچیز که به گردآوری و علاقه ناشر محترم تجدید چاپ میشود مشمل است بر بخشی از آنچه در سالهای 1351 – 1357 در موضوع اسناد تاریخی نوشته بودهام. مقالات دیگری هم در این روال (مانند دو مقاله چهار فرمان مندرج در فرهنگ ایران زمین: ج 19 (1352) صص 118 – 135 و مقاله یک سند از قرن دهم در وحید 11 (1352) صص 991-996 بوده چون پیشتر در کتابهایی دیگر از این حقیر درج یا تجدید چاپ شده بود از این مجموعه کنار گذارده شد. در این مجموعه یازده مقاله با بخشی تحت عنوان متفرقات به عنوان شماره دوازدهم هست به این شرح: فرمانی از شاهرخ، وقفنامهای از ترکمانان قراقویونلو، هفت فرمان دیگر از پادشاهان قراقویونلو، فتحنامه های اوزون حسن، چند فرمان و سند دیوانی دیگر از ترکمانان، پنج فرمان صفوی در باره آستان قدس و مشهد مقدس رضوی، ده فرمان مربوط به مشهد و آستان قدس رضوی، چند سند دیگر از آستان قدس رضوی، چند سند تاریخی مربوط به اصفهان، اسناد و احکامی از خاندان افشار ارومی، سید جمال الدین در نجف اشرف بر اساس اسناد امین الضرب، متفرقات.
[iv] مقالات این مجموعه عبارت است از: خاندان فتحان، مدارک نویافته در باره خاندان فتحان، قم در ذیل نفثة المصدور، مناظره ای منظوم میان قم و کاشان از دوره سلجوقی، یک سند از قرن دهم، شرح حال قاضی احمد قمی نویسنده کتاب خلاصة التواریخ و گلستان هنر، مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی، پنج نامه از فتحعلی شاه قاجار به میرزای قمی، میرزای قمی و تصوف، فلسفه و عرفان در نظر میرزای قمی، شرح حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه از میرزای قمی، حاج ملامحمد صادق قمی فقیه عالی قدر دوره قاجاریه و نامه او به ناصرالدین شاه، گزارشی در باب شورش شیخ عبیدالله کرد در اواخر قرن گذشته (استدراک در باره علی اکبر فیض)، مستدرکات کتابهای: قم در قرن نهم، کتابشناسی آثار مربوط به قم، تذکره مشایخ قم، خلاصة البلدان، راهنمای جغرافیای تاریخی قم، تربت پاکان.
[v] عنوان برخی مقالات این مجموعه: چند اثر نویافته در مناظرات کلامی شیعه، رساله المختصر الکافی فی الکلام، مفاوضه ای در مسأله شیئت معدوم، حافظ رجب برسی و کتاب مشارق انوار الیقین او، ابوعلی الحداد الاصفهانی، آشنایی با اثری از افضل الدین محمد ترکه اصفهانی، چند اثر دیگر از ملا شمسا گیلانی، دو رساله از آقا محمد بیدآبادی در سیر و سلوک، سه مکتوب از آقا محمد بیدآبادی، مزارات اصفهان در تاریخ سلطانی، مأخذی تازه برای تحقیقات مربوط به اصفهان، کتابچه ثبت موقوفات و خالصه جات کشور در دوره ناصری، فهرست نسخه های خطی عربی و فارسی کتابخانه کالج وادهام در آکسفورد، متفرقات شامل سخن عماد کاتب، از دفتر خاطرات بزرگان، وفیات اهل قم، مکاتبات و احتجاجات، مقدمهها، صواب نامه چاپ دوم رساله ابلیس حاکم جشمی.
نخستین نگارش این فهرست در تیرماه 85 فراهم آمد. اکنون چرخ روزگار گشته است و نسخه کاملتری در حال تدوین است. فهرست ذیل را علی العجالة پیش نویش نسخه دوم بدانید.
الف) کتابها:
1. An introduction to Shiit law :a bibliographical study/ London : Ithaca Press,1984,258 p
ترجمه:
مقدمهای بر فقه شیعه: کلیات و كتابشناسی/ترجمه محمدآصف فكرت،مشهد،آستان قدس رضوی:بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۶۸، ۴۴۷ ص.
2. Crisis and consolidation in the formative period of Shiite Islam: Abul Jafar ibn Qiba al-Razi and his contribution to imamite Shiite thought / Princeton, N.J.: Darwin Press, 1993, 280 p.
ترجمه:
مكتب در فرایند تكامل: نظری بر تطور مبانی فكری تشیع در سه قرن نخستین/ترجمه هاشم ایزدپناه، ویرایش 2، Princeton, N.J. : Darwin Press,، ۱۳۷۴، شش+ ۲۸۶ ص،
ترجمه:
تطور المباني الفكریة للتشیع في القرون الثلاثة الأولی،ترجمة فخری مشكور،مراجعة محمود سلیمان، قم، نور وحی، ۱۴۲۳ق- ۱۳۸۱، ۳۳۴ ص
تطور المباني الفكریة للتشیع في القرون الثلاثة الأولی،ترجمة محمد سلیمان، بیروت،دارالهادی للطباعة والنشر والتوزیع، 2008، ۳۳۴ ص
3. Kharaj in Islamic law / Anchor Press, 1983, 276 p.
4. Tradition and survival: a bibliographical survey of early Shiite literature / Oxford : Oneworld, 2003
ترجمه:
میراث مكتوب شیعه: از سه قرن نخستین هجری/ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم : كتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، 1383
میراث مكتوب شیعه: از سه قرن نخستین هجری(ویرایش دوم)، ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم : كتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، 1386
5. اسناد و احکامی از خاندان افشار ارومی (اسناد و نامههای تاریخی )، [ایران]، [بینا، بیتا]،۲۷+ ۲۹ص.
6. آشنایی با چند نسخه خطی (فهرست نسخه های خطی مدرسه رضویه قم)، قم، چاپخانه مهر، 1355، 448ص،
7. برگی از تاریخ قزوین: تاریخچهای از آستانه شاهزاده حسین و دودمان سادات مرعشی قزوین، قم، كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی، ۱۳۶۱، 434-39 – [208]ص
8. پنج نامه از فتحعلیشاه قاجار به میرزای قمی، [بیجا: بینا، بیتا]، ۳۰ص.
9. تاریخیات[i]: مجموعه مقالات و تحقیقات تاریخی (مجموعه آثار قدیم - 5)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،؟ص، 2008
10. تذکره مشایخ قم (مآخذ تحقیق درباره قم - 1)، نورالدین علی بن حیدر علی منعل قمی، به کوشش حسین مدرسی طباطبائی، قم، 1353 ، 101 ص.
11. تربت پاکان: آثار و بناهای قدیمی محدوده کنونی دارالمؤمنین قم / قم، انجمن آثار ملی، چاپخانه مهر،1355، 2ج
12. جامع التواریخ حسنی: بخش تیموریان پس از تیمور نوشته سالهای ۸۵۵ - ۸۵۷ هجری / تاجالدین حسنبن شهاب یزدی،به کوشش ایرج افشار و حسین مدرسی طباطبائی،پاكستان، مؤسسه تحقیقات علوم آسیای میانه و غربی: دانشگاه كراچی،۲۱۹ ص،
13. خاندان علیصفی، شهریارانی گمنام(ضمیمه مجله بررسیهای تاریخی: سال هشتم، شماره۱)،[ایران]،[بینا، بیتا]،۶۸ص.
14. خاندان فتحان : احول و آثار دانشمندان یکی از خاندانهای علمی قم در قرنهای هفتم تا دهم / قم، چاپخانه حکمت، 1353، 32 ص + 16 ص،
15. ذیل نفثة المصدور[ii](مجموعه آثار قدیم - 2)، نجم الدین ابوالرجاء قمی (اواخر قرن ششم هجری) به کوشش حسین مدرسی طباطبائی، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،324ص، 2007
16. راهنمای جغرافیای تاریخی قم [مجموعه متون و اسناد] / قم، چاپخانه حکمت [بینا]، ۱۳۳۵.
17. رسالة إبلیس إلى إخوانه المناحیس / بیروت : دار المنتخب العربی، 1995. الطبعةالأولی،160 ص
18. روابط ایران با حکومت مستقل نجد/ [ایران]: [بینا، بیتا].۱ج. ۱۲۶ص.
19. زمین در فقه اسلامی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،۱۳۶۲،2ج، ج1: کلیات و اقسام زمین،ج2:نظام مالیاتی
20. سندیات[iii]: مجموعه مقالات در باره اسناد تاریخی (مجموعه آثار قدیم - 3)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،440ص، 2008
21. فرمانهای ترکمانان قراقویونلو و آققویونلو، قم، [بینا] چاپخانه حکمت، ۱۳۵۲،۱۶۶+ ۹۶ص.
22. فهرست نسخههای خطی کتابخانه مدرسه رضویه قم/قم، چاپخانه مهر،1355 ،64+56 ص،فروست:نسخههای خطی کتابخانههای قم شماره 4 ،
23. قاضی احمد قمی (ضمیمه مجله بررسیهای تاریخی: سال دهم ، شماره ۲)،[ایران]، [بینا، بیتا]،۳۸ص.
24. قم در قرن نهم هجری: ۹۰۰ - ۸۰۱، فصلی از كتاب قم در چهارده قرن، قم، چاپخانه حكمت،۱۳۵۰، شانزده + ۳۷۱ ص
25. قمنامه: مجموعه مقالات و متون درباره قم/قم،كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی، ۱۳۶۴، ۴۱۲ص،فروست: انتشارات كتابخانه عمومی حضرت آیهالله العظمی نجفی مرعشی: فارسی، ش ۳،
26. قمیات[iv]: مجموعه مقالات در باره قم (مجموعه آثار قدیم - 1)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،250ص، 2007
27. كتابشناسی آثار مربوط به قم : مآخذ تحقیق درباره قم، قم، چاپ حكمت، ۱3۵۳، ۲43 ص،
28. کتابیات[v]: مجموعه مقالات در زمینه کتاب شناسی (مجموعه آثار قدیم - 4)، نیوجرسی (ایالات متحده آمریکا)، انتشارات زاگرس،؟ص، 2009
29. مثالهای صدور صفوی، بررسی کوتاهی درباره یک نوع از اسناد دیوانی دوره صفوی، قم، [بینا] چاپخانه حکمت،۱۳۵۳، ۶۳ص+16ص[تصاویر]
30. مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی، بهکوشش مدرسی طباطبائی،[ایران]، [بینا]، ۱۳۵۲، ۱۶ص.
31. هفت فرمان دیگر از پادشاهان ترکمان، بهکوشش مدرسی طباطبائی،[ایران]،[بینا، بیتا] ،۴۰ص.
ب) مقالات:
1. Early Debates on the Integrity of the Qur'an: A Brief Survey / Studia Islamica, No. 77 (1993) , pp. 5-39
2. Some Recent Analyses of the Concept of majaz in Islamic Jurisprudence/ Journal of the American Oriental Society, Vol. 106, No. 4 (Oct. - Dec., 1986) , pp. 787-791
3. The Shi'i Principles of Jurisprudence/
• Expectation of the Millennium: Shi'ism in History/Seyyed Hossein H. Nasr (Editor), Hamid Dabashi (Editor), Seyyed Vali Reza Nasr (Editor), 1989, 460p., State University of New York Press
4. The legal basis for the validity of the majority opinion in Islamic legislation
Under siege : Islam and democracy : proceedings of a conference held at Columbia University, June 18-19, 1993 / Bulliet, Richard W, [New York] : Middle East Institute, Columbia University, 1994, English
5. The Just Ruler or the Guardian Jurist: An Attempt to Link Two Different Shiite Concepts/ Journal of the American Oriental Society, Vol. 111, No. 3 (Jul. - Sep., 1991) , pp. 549-562
Reviewed Work(s): The Just Ruler (al-sultan al-adil) in Shiite Islam: The Comprehensive Authority of the Jurist in Imamite Jurisprudence by Abdulaziz Abdulhussein Sachedina
6. (الأشعریون) في دائرة المعارف الإسلامیة الشیعیة، ج2، ص8 (بیروت ـ دار التعارف /1968م).
[i] عناوین مقالات این مجموعه عبارت است از: نمونه های نثر و نظم فارسی از دو قرن نخستین هجری، سخنی در باره نقابت سادات و برنامه کار نقیب، منشور نقابت، سیادت از سوی مادر: زمینه های اجتماعی پیدایش یک نظر فقهی، دیوان مظالم، دخانیات فقه: نموداری از مشترکات فرهنگی میان دو سنت فقهی سنی و شیعی، نوادر فقهی خوارج و معتزله، چند نکته در باره موقعیت شیعه در عهد ممالیک، روابط ایران با حکومت مستقل نجد (سالهای 1208 – 1233)
[ii] در سال 1363 کتابی با عنوان تاریخ الورزاء از نجم الدین ابوالرجاء قمی با تصحیح محمدتقی دانشپژوه توسط پژوهشگاه علوم انسانی چاپ شد. این نام، نام واقعی این کتاب نبود، به دلیل آن که در متن نیامده و صرفاً در حاشیه نوشته شده بود. این همین اثری است که اکنون با عنوان ذیل نفثة المصدور چاپ شده است. نسخۀ اصل این کتاب در قاهره بوده و نخسستین بار الن لوثر مقالهای در بارۀ آن در مجله Der Islam نوشت. بعد از آن استفان فربنکس بر اساس این کتاب رساله دکتری خود را نوشت. استاد حسین مدرسی که علاقمند به تحقیقات مربوط به قم بوده و نویسنده هم قمی بوده همان زمان کتاب را تصحیح کرده اما به دلیل رفتن به خارج برای تحصیل آن را به کناری گذاشته است. ایشان در مقدمه اشاره کردهاند که بعدها چاپ مرحوم دانشپژوه درآمد اما به دلیل آن که مربوط به سنین پایانی عمر ایشان بود، کار خوبی از آب در نیامد. اکنون انتشارات زاگرس همان متن سی سال پیش مصحح آقای مدرسی را به دست چاپ سپرده است. عنوان اصلی کتاب ذیل نفثة المصدور است که در مقدمه شرح آن آمده است. دو فایده مهم این اثر یکی در بخش ادبی است که اثری است بسیار مهم با نثری بسیار آراسته و زیبا. اشعار فارسی منحصری هم در این کتاب آمده که برای تاریخ ادبیات فارسی اهمیت ویژه دارد. اما فایده دوم که مهم تری است آن که باید آن را یکی از نگارشهای مهم قرن ششم هجری دانست که به خصوص برای تاریخ منطقه عراق عجم از اصفهان و قم و همدان و ری و ساوه و گلپایگان نهایت اهمیت را دارد. آقای مدرسی مقالهای هم تحت عنوان قم در نفثة المصدور دارد که در مجموعه مقالات قم ایشان با عنوان قمیات چاپ شده است. در آن مقاله فهرستی از رجال سیاسی و رجال ادب قمی را بر اساس همین کتاب آورده است.(رسول جعفریان – سایت کتابخانه تخصصی اسلام و ایران)
[iii] در مقدمه آمده است: دومین مجموعه از مقالات قدیم این بنده ناچیز که به گردآوری و علاقه ناشر محترم تجدید چاپ میشود مشمل است بر بخشی از آنچه در سالهای 1351 – 1357 در موضوع اسناد تاریخی نوشته بودهام. مقالات دیگری هم در این روال (مانند دو مقاله چهار فرمان مندرج در فرهنگ ایران زمین: ج 19 (1352) صص 118 – 135 و مقاله یک سند از قرن دهم در وحید 11 (1352) صص 991-996 بوده چون پیشتر در کتابهایی دیگر از این حقیر درج یا تجدید چاپ شده بود از این مجموعه کنار گذارده شد. در این مجموعه یازده مقاله با بخشی تحت عنوان متفرقات به عنوان شماره دوازدهم هست به این شرح: فرمانی از شاهرخ، وقفنامهای از ترکمانان قراقویونلو، هفت فرمان دیگر از پادشاهان قراقویونلو، فتحنامه های اوزون حسن، چند فرمان و سند دیوانی دیگر از ترکمانان، پنج فرمان صفوی در باره آستان قدس و مشهد مقدس رضوی، ده فرمان مربوط به مشهد و آستان قدس رضوی، چند سند دیگر از آستان قدس رضوی، چند سند تاریخی مربوط به اصفهان، اسناد و احکامی از خاندان افشار ارومی، سید جمال الدین در نجف اشرف بر اساس اسناد امین الضرب، متفرقات.
[iv] مقالات این مجموعه عبارت است از: خاندان فتحان، مدارک نویافته در باره خاندان فتحان، قم در ذیل نفثة المصدور، مناظره ای منظوم میان قم و کاشان از دوره سلجوقی، یک سند از قرن دهم، شرح حال قاضی احمد قمی نویسنده کتاب خلاصة التواریخ و گلستان هنر، مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی، پنج نامه از فتحعلی شاه قاجار به میرزای قمی، میرزای قمی و تصوف، فلسفه و عرفان در نظر میرزای قمی، شرح حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه از میرزای قمی، حاج ملامحمد صادق قمی فقیه عالی قدر دوره قاجاریه و نامه او به ناصرالدین شاه، گزارشی در باب شورش شیخ عبیدالله کرد در اواخر قرن گذشته (استدراک در باره علی اکبر فیض)، مستدرکات کتابهای: قم در قرن نهم، کتابشناسی آثار مربوط به قم، تذکره مشایخ قم، خلاصة البلدان، راهنمای جغرافیای تاریخی قم، تربت پاکان.
[v] عنوان برخی مقالات این مجموعه: چند اثر نویافته در مناظرات کلامی شیعه، رساله المختصر الکافی فی الکلام، مفاوضه ای در مسأله شیئت معدوم، حافظ رجب برسی و کتاب مشارق انوار الیقین او، ابوعلی الحداد الاصفهانی، آشنایی با اثری از افضل الدین محمد ترکه اصفهانی، چند اثر دیگر از ملا شمسا گیلانی، دو رساله از آقا محمد بیدآبادی در سیر و سلوک، سه مکتوب از آقا محمد بیدآبادی، مزارات اصفهان در تاریخ سلطانی، مأخذی تازه برای تحقیقات مربوط به اصفهان، کتابچه ثبت موقوفات و خالصه جات کشور در دوره ناصری، فهرست نسخه های خطی عربی و فارسی کتابخانه کالج وادهام در آکسفورد، متفرقات شامل سخن عماد کاتب، از دفتر خاطرات بزرگان، وفیات اهل قم، مکاتبات و احتجاجات، مقدمهها، صواب نامه چاپ دوم رساله ابلیس حاکم جشمی.
شنبه ۳۱ تير ۱۳۸۵ ساعت ۱۱:۵۶
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .
نشانی ایمیل جناب حسین مدرسی طباطبایی را میخواهم. شما از ایشان آدرس الکترونیکی دارید؟ سپاسگزار خواهم بود اگر جواب را برایم ایمیل کنید:
mohsen.amiri@gmail
دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة ، « الاشعریون » ، بیروت ، دارالتعارف ، 1400ق\1980، ج2،ص3.
با تشکر از زحمت شما خواستم یادآوری کنم که کتاب ردیف 15 در اصل تالیفی است از عالم برجسته ایران در قرن پنجم حاکم ابوسعد محسن بن محمد جشمی معتزلی زیدی متوفای 494 قمری که به کوشش جناب استاد منتشر شده است
تاریخ دار الایمان قم ، محمد تقی بیک ارباب، به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، چاپ حکمت قم، 1353، 144ص
تاریخ و جغرافیای قم از سفرنامه فارس ، میرزا غلامحسین خان افضل الملک ، به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، تهران ، 1396 ق ، 271ص
کتابشناسی خوب و مفیدی بود.
نمی دانم از کتابخانه ي دانشگاه پرینستون هم استفاده کرده اید یا نه. برخی اطلاعات کامل تر به گمانم از آنجا به دست می آید.
مدرسی متولد 1942 میلادی یعنی تقریبا 1321 شمسی.
خلاصه البلدان از صفی الدین محمد حسینی قمی، به تصحیح حسین مدرسی طباطبایی، قم ، 1355 ، 320 ص
خاندان های حکومتگر شیعی در بغداد در اواخر غیبت صغری ، از حسین مدرسی طباطبایی، چاپ شده در جزوه ای با نام "مكتب در فرايند تكامل: تکمله " ، 18 ص
در کتاب شناسی قم هم از سه اثر با نام های مکاتبات فیض و قاضی سعید قمی ، دو رساله در سیر وسلوک ، و اعجاز قرآن از میرزای قمی با تصحیح ایشان نام برده شده است.
حسن فرید زاده