در مجموعه مکاتباتی که از خاتمة المحدثین مرحوم میرزا حسین نوری قدّس سرّه القدّوسی خطاب به مجاهد ربّانی جناب میر حامد حسین صاحب عبقات رضوان الله تعالی علیه سالها پیش از این توسط جناب عمدة الاعلام و حجة الاسلام مختاری منتشر شده، به مناسبت و در چند مورد از مرحوم شمس العلماء شيخ محمّد مهدى عبد رب ‏آبادى یاد شده است. چنانکه می‌دانیم او، اهمّ ارکان اربعه در تألیف نامه...

این رساله، ترجمه‌ای است از مقاله ماندگار مرحوم آیت الله سید عبدالعزیز طباطبائی یزدی ـ رضوان الله تعالی علیه ـ که به مناسبت صدمین سال درگذشت سیّد مجاهد، میر حامد حسین صاحب عبقات ـ قدّس سرّه الشریف ـ در نشریه تراثنا منتشر نموده‌اند: موقف الشيعة من هجمات الخصوم وخلاصة عن كتاب عبقات الأنوار، تراثنا، السنة الثانية، محرم 1407، العدد الأول، صص 32-61.

فرهیختۀ گرامی امروز دیدم در وب سایت خود متن یک سخنرانی استاد عالی مقام مدرسی طباطبائی را گذاشته بودید. من این مقاله را قبلاً در مجموعه مقالات تاریخی قدیم استاد که در کتابخانه دانشگاه ما هست دیده بودم . به نظرم رسید کمبودی در مقاله هست. پس از مراجعه معلوم شد قسمت پیوست مقاله را که در آخر آن چاپ شده ندارید. لذا آن را اسکن کرده به پیوست می‌فرستم. با احترام . حمید...

قبول که از مهمترین معضلات پژوهش، پیش‌داوری‌های محققان است؛ اما این جزمیات و باورهای راسخ در ذهن و زبان، نه از تاریخ‌خوانی برآمده و نه با صرف تاریخ‌دانی، برآمدنی است. قصه پژوهش در نقلیات و انسانیات هم مانند تجربیات، حکایت هماغوشی شبانروزی محقق با شاهد پرده‌نشینی است که گاهی با تسامح و شوخی می‌توانیم «مبادی مابعد الطبیعی فهم تاریخ» صدایش کنیم. فی الحال که...

1- درد ِجاودانه‌ی انسان، «درد ِجاودانگی» نیست. «سرشت ِسوگناک ِزندگی»، خود ِ خود ِ زندگی است. رنج ِ انسان، رنج ِ انسان بودگی است. بودن در کالبدی که می‌رنجد و می‌رنجاند؛ و تاریخ، رنج‌نامه‌ی انسان است. 2- انسان، موجودی تاریخی است. اگر نگویم سراسر، دست‌ِکم پاره‌هایی بسیار از هویت آویزان ِ او را ذرات ِ معلق ِ تاریخ می‌سازد؛ و تاریخ، تبارنامه‌ی انسان است. 3- هر که...

آنچه ذیلاً می‌آید، گزارش کوتاهی است از مقاله پروفسور اشمیتکه که ترجمه کامل متن و پیوست‌های آن به‌خواست خداوند در مجموعه مقالات یادنامه محقق فقید، علامه سید عبدالعزیز طباطبائی رضوان الله تعالی علیه منتشر می‌شود. نشانی متن اصلی مقاله (که ظاهراً هنوز منتشر نشده) چنین است: “The doctrinal views of the Banu l-‘Awd (early 8th /14th century): an analysis of ms Arab. f. 64 (Bodleian Library, Oxford).” Le shi’isme imamite. 40 ans...

  شهر المحرّم: اليوم الاوّل منه معظّم، لأنّه غرّة الحول و مفتتح السنة. و اليوم التاسع منه، يسمّي «تاسوعاء» علي مثال «عاشوراء»، و هو يوم يصلّي فيه الزّهّاد من الشيعة. و اليوم العاشر منه، يسمّي «عاشوراء»، و هو يوم مشهور الفضل، و روي عن النبي- عليه السلام- انّه قال: «ايّها الناس! سارعوا الي الخيرات في هذا اليوم، فانّه يوم عظيم مبارك، قد بارك اللّه فيه علي آدم». و...

نگاهي به نظريه «قرآن،کلام محمد» و استناد آن به تبيين عرفاني مکانيسم نزول قرآن متأسفانه آنچه دکتر عبدالکريم سروش در اين مدت در باب قرآن و وحي بيان نموده، علاوه بر روش خطابي و جدلي، با زبان و تعابيري پرابهام و نيز در گزاره‌هايي بعضاً متناقض و ناسازگار ارائه‌شده و از اين رو مطالعه و مداقه در آن اگر نه متعذر که متعسر است. از ديدگاه آيت‌الله سبحاني، او « در بيان...

آنچه در یادداشت اخیر دانشمند محترم جناب آقای انصاری در نقد بر آقای دکتر کدیور آمده، برای من موجب پرسشی در تعریف معنای غلو شد. در یادداشت ایشان این مضمون آمده است که آقای کدیور با ارائه تصویری غیرتاریخی و ایدئولوژیک از نظریه علمای ابرار و استوار بر اساس مفهومی کش‌دار و محکی برساخته، آن را به معنی عدم پذیرش اوصاف فوق بشری امامان دانسته و این نظریه را به دانشمندان...

آن چه در ادامه مي‌آيد مقدمه‌اي است در معرفي مرحوم کليني و کتاب کافي او که با اقتباس از برخي دروس رجالي حضرت آيت الله شبيري زنجاني و گويا به اشراف دانشمند محترم سيد محمد جواد شبيري تدوين و در بخش اطلاعات جانبي نرم‌افزار دراية‌النور منتشر شده‌است. من خود مدتها در اين برنامه مستنداتش را جستجو مي‌کردم تا اين که به صورت تصادفي به آن برخوردم. به‌نظرم رسيد که شايد...

حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت آری به اتفاق جهان میتوان گرفت افشای راز خلوتیان خواست کرد شمع شکر خدا که سر دلش در زبان گرفت خواهم شدن به کوی مغان آستین فشان زین فتنهها که دامن آخرزمان گرفت می خور که هر که آخر کار جهان بدید از غم سبک برآمد و رطل گران گرفتحافظ مدتی بود که از میان رهاوردهای آقای طباطبائی از نمایشگاه کتاب تهران عنوانی در ذهنم مانده بود: «الروحانیة...

پيرو يادداشت جناب استاد انصاری در خصوص کتاب منسوب به محمد بن يعقوب الکلينی تحت عنوان خصائص يوم الغدير، به نظر می‌رسد مستند مرحوم محقق طباطبائی هم همچون مرحوم آقا بزرگ تهرانی، سخنان صاحب خصائص الفاطمية و نيز البلد‌ الأمين باشد. در الذريعة (ج 7 - ص 173) چنين آمده است: 900) خصايص الغدير: لثقة الإسلام الشيخ أبي جعفر محمد بن يعقوب الكليني المتوفى ( 329 أو 328 ) قال المولى باقر...

رساله‌ای که جناب استاد صدرایی چندی پیش ضمن یادداشتی از آن سخن گفته‌اند،علی الظاهر اثری است از أبوالعباس الفضل بن حاتم النیریزی (310ه/922-923م) [1]که نسخه‌ای از آن در مجموعه‌ای حاوی 8 رساله به شماره 2031 در فهرست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (ج8-ص652)به قلم مرحوم دانش‌پژوه توصیف شده‌است. [1]نگر: معجم المؤلفین - عمر كحالة - ج 8 - ص 66؛ ابن الندیم : الفهرست 1 : 279 ؛ القفطی :...

پس از جستجو و یادداشتي که از احوال ميرزا باقر بواناتي آوردم، فاضل محترم جناب آقاي صدرايي خويي فرمودند که خوب است باقي اطلاعات مربوط به بواناتي هم در اينجا بيايد، شايد که به کار کسي آيد و گوشه‌اي از تاريخ را روشن‌تر کند.       از گوشه و کنار گزارش‌هايي متفاوت و احياناً ضد و نقيض درباره بواناتي هست که تنقيح و تنظيم آنها فراغتي مي‌خواهد. برخي بواناتي را مسلمان دو...

چندی پیش به یادداشتی از فاضل محترم جناب آقای صدرایی خویی در وبلاگ سرور برخوردم تحت عنوان « بواناتی و كتابش الدعوة المحمدیة» که در آن ضمن نقل سخنان صدر الإسلام خویی در تذکره مرآت الشرق در ترجمه جدیدی از احوال بواناتی، از شایستگی شناسایی و نشر کتاب وی موسومبه الدعوة المحمدیة به تناسب سال پیامبر اسلام (ص) سخن گفته و فضلای قوم را در یافتن نشانی به یاری خواندهاند....